Włączasz laptopa. Piszesz, wypełniasz ważne dokumenty, przygotowujesz zlecenie dla klienta. I nagle pojawia się czarny ekran. Nie zapisałeś plików, przez co ponownie musisz rozpocząć tą samą pracę. Jeśli sytuacja powtarza się, powinieneś jak najszybciej zainteresować stanem swojego laptopa. Oto kilka przypadków, w których laptop może wyłączyć się samoistnie.
Diagnoza 1: Zbyt wysokie temperatury osiągane przez CPU oraz GPU
Kiedy laptop zaczyna się samoistnie wyłączać, pierwszą rzeczą, którą powinniśmy sprawdzić są temperatury, jakie osiąga procesor oraz układ graficzny zarówno pod obciążeniem jak i na pełnym luzie zaraz po włączeniu komputera. W tym celu, musimy ściągnąć program, który pozwoli poznać temperatury, jaki uzyskują podzespoły. Jest to możliwe, dzięki czujnikom zamieszczonym wewnątrz obudowy. Osobiście polecam darmowy Notebook Hardware Control.
Dlaczego tak się dzieje?
Jeśli czujniki, odnotują temperaturę wyższą niż jest ustawiona w BIOSie, notebook zostaje automatycznie odłączony. Można to zmienić, wpisując ręcznie w ustawieniach dopuszczalną temperaturę, bowiem nie zawsze temperatura odnotowana przez czujniki jest prawidłowa. Jednak z tą opcją nie warto eksperymentować.
Powodem osiągania wysokich temperatur może być złe chłodzenie podzespołów, nieprawidłowa praca wiatraka, kurz, który dostał się do wylotu powietrza czy wyschnięcie pasty termo-przewodzącej.
Sprawdzanie temperatur
Po ściągnięciu wybranego programu, przechodzimy do testów. Przeprowadzimy dwa rodzaje. Pierwszy polega na wprowadzeniu laptopa w stan bezczynności tzw. idle. Zaraz po uruchomieniu komputera, wyłączamy wszystkie programy, które uruchamiają się wraz ze startem systemu, włącznie z programem antywirusowym. Warto też wyłączyć połączenie internetowe (kartę sieciową oraz Wi-Fi). Następnie uruchamiamy ściągniętą aplikację do pomiaru temperatury i czekamy na wyniki. Jeśli już w tym momencie ukażą się naszym oczom zbyt wysokie temperatury, należy rozważyć oddanie laptopa do serwisu. Jeśli wszystko jest w porządku, przechodzimy do testu drugiego – pod pełnym obciążeniem. W tym przypadku mamy dwie możliwości. Włączamy zasobożerne programy, które obciążają procesor oraz układ graficzny bądź też korzystamy ze specjalnych programów. Najszybszą drogą jest oczywiście wybranie opcji drugiej. Przynajmniej nie musimy zastanawiać się, które programy i w jakim stopniu obciążą poszczególne podzespoły. Do przeprowadzenia naszych testów, proponuję ściągnąć program OCCT
Jak rozwiązać problem?
Jak wcześniej wspominałam, może być kilka przyczyn wysokich temperatur. Pierwsza, najbardziej oczywista wymaga od nas małego nakładu pracy. Wystarczy zaopatrzyć się w sprężone powietrze. Następnie szukamy otworów wentylacyjnych – bardzo często znajdują się one na tylnej ścianie laptopa oraz spodzie. Przedmuchujemy. Po wykonaniu wszystkich czynności, uruchom komputer. Jeśli notebook nie był czyszczony od nowości, najprawdopodobniej jest to przyczyna przegrzewania się podzespołów. Po uruchomieniu, powinniśmy od razu odczuć różnicę w działaniu. Dla pewności, warto ponownie przeprowadzić pomiary temperatur. Jeśli otrzymane wyniki będą zbyt wysokie bądź nie zniknął problem z wyłączaniem komputera, przechodzimy do usuwania kolejnej przyczyny.
Innym problemem, który może wpłynąć na pracę notebooka jest nieprawidłowa praca wiatraczka. Objaw można bardzo szybko zdiagnozować. Wystarczy przysłuchać się, kiedy włącza się wiatrak i ile czasu pracuje. Jeśli włącza się tylko na chwilę, po czym wyłącza się, a w tym czasie notebook robi się gorący, najprawdopodobniej wiatrak nie działa prawidłowo. W tym przypadku, rozwiązań problemu może być kilka.
Wejdź na stronę producenta notebooka, a następnie sprawdź, czy masz najnowszego BIOSa. Jeśli nie, musisz go zaktualizować, gdyż problemem może okazać się błędne sterowanie pracą wentylatora. Jeśli posiadasz najnowsze oprogramowanie lub też aktualizacja nic nie pomogła, notebooka należy oddać do serwisu. Może czekać nas albo naprawa/wymiana płyty głównej lub samego wentylatora.
Pomocne jest również ponowne nałożenie pasty termo-przewodzącej. Jeśli notebook jest na gwarancji, powinien zająć się tym serwis, jeśli nie, możemy sami to wykonać. Pastę można kupić w sklepach komputerowych. Należy pamiętać, że nie można nałożyć zbyt grubej warstwy, gdyż skutek może być odwrotny do zamierzonego. Zadaniem pasty termo-przewodzącej jest wypełnienie nierówności i szczelin, jakie powstają między układem (np. procesorem) a radiatorem. W ten sposób pasta poprawia chłodzenie układu.
Diagnoza 2: Laptop wyłącza się przez zużytą baterię
Choć najczęstszą przyczyną wyłączania się laptopa są zbyt wysokie temperatury CPU i/lub GPU to możemy trafić na zupełnie inny problem związany z zasilaniem notebooka.
Jak zdiagnozować problem z baterią
Aby sprawdzić, czy to właśnie bateria sprawia nam problemy, musimy przeprowadzić dwie obserwacje. Najpierw obserwujemy pracę laptopa na samej baterii. Później sprawdzamy, jak zachowuje się notebook, gdy podłączymy zasilanie. Jeśli wyłącza się tylko i wyłącznie w pierwszym przypadku, oznacza to, że problemem jest uszkodzona/zużyta bateria.
Zdarza się, że winowajcą jest poluzowane bądź uszkodzone gniazdo zasilania. Aby to sprawdzić, ruszamy delikatnie kablem zasilającym. Jeśli laptop wyłączy się podczas tych czynności, oznacza to, że musieliśmy uszkodzić gniazdo. Wtedy czeka nas tylko jedno wyjście: udanie się do serwisu...
Diagnoza 3: Wyłączanie laptopa powodują uszkodzone pamięci
Innym winowajcą naszego problemu mogą być uszkodzone pamięci RAM. A jak wiadomo, żaden komputer bez pamięci RAM nie uruchomi się i nie załaduje systemu.
Jak zdiagnozować problem
Posiadając jeden slot na karty pamięci, pozostaje nam tylko sprawdzenie kości za pomocą programu memtest lub goldmemory (oczywiście, jeśli notebooka uda się uruchomić). Test może trwać dość długo, dlatego też należy uzbroić się w cierpliwość. Wyświetlenie przez któryś program błędu, oznacza, że problem tkwi w uszkodzonej kości RAM.
W przypadku, gdy posiadamy dwa banki pamięci i wykorzystujemy dwie kości pamięci, przed włączeniem programu do diagnozowania, sprawdzamy, która z nich nie pozwala na włączenie komputera. Wyciągamy jedną pamięć RAM i próbujemy uruchomić komputer z drugą. Później zamieniamy obie kości. Jeśli któraś z nich nie pozwoliła na uruchomienie komputera, od razu zgłaszamy ją na gwarancję bądź też wymieniamy na nową. Na wszelki wypadek sprawdzamy je również za pomocą powyższych aplikacji.
Diagnoza 4: Zawirusowanie komputera
Ten problem, może okazać się trywialny, gdyż większość osób posiada zabezpieczenia w postaci programów antywirusowych. Jednak nowsze wirusy, potrafią je obejść, dlatego warto sprawdzić za pomocą dokładnego skanu, czy w systemie nie znajduje się żaden szkodnik. Dla pewności można skorzystać ze skanera on-line bądź innego programu antywirusowego. Zastanawiając się, co może być przyczyną wyłączania się komputera, bardzo często zapominamy, że problem może leżeć po stronie zawirusowania systemu.
Diagnoza 5: Jeśli brakuje nam pomysłów
Wyłączanie komputera może być spowodowane nie tylko powyższymi czynnikami. Jedną z najgorszych i najdroższych przyczyn jest uszkodzenie płyty głównej. Nie pozostaje wtedy już nic innego jak jej wymiana. Jeśli notebook jest na gwarancji, nie mamy czymś się martwić, jeśli nie – musimy przygotować się na dość kosztowny wydatek.
